Denkbeobachtung - Blog

Neuigkeiten

Denkpsychologische Experimente in Würzburg.

Wählen Sie Ihre Sprache! | Kies uw taal! | Choose your Language!

Das Wochenende vom 09.-11. Juni sind Merijn und Wilhelm zusammengekommen mit den sieben Versuchspersonen, welche mit Merijn bisher über Mumble geübt hatten. Dies mit der Absicht physisch versammelt an einem Ort Experimente zur Denkbeobachtung auszuführen.

Vorabend.

Im Saal des Zweigs Würzburg der Anthroposophischen Gesellschaft hielt Merijn Fagard einen Vortrag zu Steiners Wunsch in einem psychologischen Laboratorium zu arbeiten, um die Veranlagung zum Schauen (Clairvoyance) zu demonstrieren.

Tag 1.

Am kühlen Morgen, blauen Himmel und einen Sonne versprechenden Tagesbeginn begann um 10 Uhr in Würzburg die erste Versuchseinheit mit einer der Versuchspersonen. Über den Tag hinweg haben alle Versuchspersonen ihre Versuche bestritten. Jede Versuchseinheit wurde in demselben Raum abgehalten. Die Versuchsperson und der Versuchsleiter saßen leicht abgewandt voneinander und hatten in ihrem Sichtfeld nur eine Wand sowie undurchsichtige, farbige Fenster. Damit war eine größtmögliche niedrige Umgebung an visuellen Reizen gegeben. Pro Versuchsperson dauerte die Sitzungen jeweils 75 Minuten. Die Versuchsperson bekam eine Denkaufgabe, die sie lösen sollte. Danach begann sie, ihre Erfahrungen während des Denkens zu beschreiben. Der Versuchsleiter stellte dabei auch zusätzliche Fragen, um der Versuchsperson zu helfen die verschiedenen Aspekte ihres Denkprozess möglichst vollständig zu beschreiben.

Daneben gab es eine ausgezeichnete Verköstigung, belegte Brötchen und eine Kartoffelsuppe. Nebenher wurde diskutiert, Ansichten ausgetauscht, Kritik geübt. Das Denken der anwesenden Personen wurde von ihnen selber vielfach auch neben den offiziellen Experimenten in Tätigkeit versetzt. Dabei gab es auch die Möglichkeit, selbstständig Denkversuche anzustellen und dann schriftlich die eigene Beobachtungen zu beschreiben.

Am Ende des Tages saßen alle Versuchspersonen und der Versuchsleiter nochmal zusammen, um Versuche vorzubereiten für den nächsten Tag. Die Versuchspersonen bekamen Paare von zwei Sätzen. Die Aufgabe dabei war, beide Sätze gedanklich mit einander zu verbinden. Die Absicht war zu untersuchen, inwieweit am nächsten Tag die Versuchspersonen, nachdem sie ein Satz des Paares hören würden, durch die gedankliche Verbindung, die sie hergestellt hatten, sich am zweiten Satz des Paares erinnern würden. Nur der Versuchsleiter kannte aber diese Absicht, den Versuchspersonen wurde nichts gesagt.

Tag 2.

Auch der zweite Tag begann mit blauem Himmel und Sonnenschein. Alle Anwesenden nahmen ein Frühstück zu sich. Die Versuchspersonen und der Versuchsleiter versammelten sich danach im Experimentierraum, um eine Einheit nach der Methode der Dialogischen Introspektion durchzuführen. Hierbei wurde in gemeinsamer Runde nacheinander das Denkerlebnis beim Lösen verschiedener Aufgaben geschildert.

Nach eine Pause, und nachdem einige Versuchspersonen bereits verreist waren, wurde der Versuch mit die Gedankenpaare wieder aufgegriffen. Der Versuchsleiter las ein Satz des Gedankenpaares, und fragte die Versuchspersonen inwieweit sie sich noch erinnern konnten wie der Satz des andere Paares lautete. Es stellte sich heraus, dass die Versuchspersonen kaum noch daran erinnern konnten. Es wurde noch ein bisschen gesprochen darüber, was die Ursachen von dieses Scheitern des Experimentes sein konnten. Dieses Experiment war nicht gelungen, auf jeden Fall aber hat der Versuchsleiter einiges daraus gelernt.

Fazit.

Alle Versuche wurden mit Hilfe eines Aufnahmegerätes aufgezeichnet. Aktuell beschäftigt Merijn sich damit, diese Aufnahmen zu transkribieren. Eine Aufgabe die zeitaufwendig ist, aber ermöglichen wird die Beschreibungen der Versuchspersonen mit einander zu vergleichen und zu analysieren.

 

Psychologische experimenten over het denken in Würzburg.

Tijdens het weekend van 09-11 juni zijn Merijn en Wilhelm samen gekomen met de zeven proefpersonen, die met Merijn de voorbije maanden via Mumble geoefend hadden. Dit met de bedoeling, samen denkexperimenten uit te voeren.

Vooravond.

In de zaal van het Rudolf Steiner Huis van de Antroposofische Vereniging te Würzburg gaf Merijn Fagard een voordracht, over het thema van Steiner’s wens, in een psychologisch laboratorium te kunnen werken, om zo de aanleg tot schouwen aan te tonen.

Dag 1.

In de ochtend, die koel begon, met een blauwe hemel en veel zon in het vooruitzicht, begon om 10u in Würzburg de eerste reeks experimenten. Gedurende de dag werd met elke proefpersoon apart een reeks van verschillende denkprocessen ervaren en geobserveerd. Elke sessie werd in dezelfde ruimte uitgevoerd. De proefpersoon en de experimentator zaten licht van elkaar afgewend en hadden in hun gezichtsveld slechts een wand en enkele ondoorzichtige, gekleurde vensters. Daarmee was een omgeving gegeven, die zo min mogelijk visuele indrukken bood. Per proefpersoon duurden de sessies ongeveer 75 minuten. De proefpersoon kreeg een denkopdracht, die hij diende op te lossen. Daarna begon hij, de eigen ervaringen, die werden opgedaan tijdens het denken, te beschrijven. De experimentator stelde ook bijkomende vragen, om de proefpersoon te helpen de verschillende aspecten van het denkproces zo volledig mogelijk te beschrijven.

Daarnaast was er heerlijk eten voorzien: fruit, belegde broodjes en een aardappelsoep. Er werd ook gediscussieerd, meningen werden uitgewisseld, kritiek uitgeoefend. Het denken van de verschillende proefpersonen werd op die manier ook naast de officiële experimenten in beweging gebracht. Daarbij was ook de mogelijkheid voorzien, zelfstandig denkprocessen uit te voeren en dan schriftelijk de eigen observaties vast te leggen.

Aan het eind van de dag zaten alle proefpersonen en de experimentator nog een keer samen, om experimenten voor te bereiden voor de volgende dag. De proefpersonen kregen paren van steeds twee (filosofische) uitspraken te horen. De opdracht daarbij was, beide uitspraken denkend (door een gedachtebrug) met elkaar te verbinden. De bedoeling was te onderzoeken, in welke mate men zich de volgende dag (door de aangebrachte gedachtebrug) nog de tweede uitspraak van een gegeven paar zou kunnen herinneren, na het horen van enkel de eerste. Enkel de experimentator kende echter deze bedoeling, de proefpersonen werd daarover niets verteld.

Dag 2.

Ook de tweede dag begon met een blauwe hemel en zonneschijn. Nadat samen een ontbijt werd genuttigd, verzamelden de proefpersonen en de experimentator zich weer in de experimenteerruimte, om een sessie volgens de methode van de dialogische introspectie te houden. Hierbij werden, in een gemeenschappelijke ronde, de ervaringen van de verschillende proefpersonen tijdens het oplossen van verschillende denkopdrachten, beschreven.

Na een pauze en nadat enkele proefpersonen reeds afgereisd waren, werd het experiment met de paren van uitspraken weer opgenomen. De experimentator las één uitspraak van een willekeurig paar voor, en vroeg de proefpersonen, in welke mate zij zich terug konden herinneren, hoe de andere uitspraak van datzelfde paar luidde. Het bleek, dat de proefpersonen zich nauwelijks deze uitspraak konden herinneren. En dat bleek ook voor de andere paren van uitspraken het geval te zijn. Er werd nog een beetje gepraat over de vraag, wat de oorzaken van het mislukken van dit experiment zouden kunnen zijn. Dit onderdeel van de experimenten is niet gelukt, in elk geval echter was dit een belangrijke leer-ervaring voor de experimentator.

Besluit.

Alle experimenten werden, met behulp van een opnametoestel, vastgelegd. Op dit moment is Merijn er mee bezig, deze opnamen te transcriberen. Een taak, die tijdrovend is, maar ook zal mogelijk maken, de verschillende beschrijvingen van de proefpersonen met elkaar te vergelijken en te analyseren.

<< Zur vorigen Seite